Identity and Access Management (IAM), dijital ortamlarda kullanıcıların veya cihazların kimlik doğrulamasını (authentication) ve erişim yetkilerinin kontrolünü (authorization) yöneten güvenlik sistemidir.
IoT ekosisteminde milyonlarca cihazın ağa bağlandığı düşünülürse, IAM sistemleri her cihazın kiminle, ne zaman, hangi verilere erişebileceğini belirleyerek güvenli bir yapı oluşturur. Böylece yalnızca yetkili kullanıcılar ve doğrulanmış cihazlar ağ içinde işlem yapabilir.
IAM Nasıl Çalışır?
Bir IoT sisteminde IAM, hem kullanıcıları hem de cihazları kapsar ve şu aşamalarda çalışır:
- Kimlik Doğrulama (Authentication): Cihaz veya kullanıcı, sisteme giriş yapmak için kimliğini kanıtlar (örneğin şifre, sertifika, token, biyometrik veri).
- Yetkilendirme (Authorization): Kimliği doğrulanan varlığın hangi verilere veya işlevlere erişebileceği belirlenir.
- Erişim Denetimi (Access Control): Roller ve politikalar (örneğin RBAC – Role-Based Access Control) üzerinden erişim kuralları uygulanır.
- İzleme ve Günlükleme (Monitoring & Auditing): Tüm erişim olayları kayıt altına alınır, olası güvenlik ihlalleri tespit edilir.
IAM sistemleri genellikle merkezi bir güvenlik politikası motoru ve cihaz tabanlı kimlik yönetimi altyapısıyla çalışır.
IAM’in Avantajları ve IoT’deki Rolü
- Cihaz güvenliği: Her cihaz, benzersiz bir dijital kimlik ile tanımlanır.
- Yetkisiz erişim engeli: Veri ve sistemlere yalnızca doğrulanmış varlıklar erişebilir.
- Merkezi yönetim: Tüm erişim izinleri tek bir platformdan yönetilir.
- Uyumluluk: GDPR, ISO 27001, NIST gibi güvenlik standartlarına uygunluk sağlar.
IAM sistemleri; akıllı şehir altyapıları, endüstriyel otomasyon ağları, sağlık teknolojileri, bulut tabanlı IoT platformları ve kurumsal güvenlik yapıları gibi geniş ölçekli IoT ortamlarında temel güvenlik bileşeni olarak kullanılır.
Kısacası, Identity and Access Management, IoT’nin dijital kapı bekçisidir — kim girebilir, ne görebilir ve ne yapabilir, hepsini tanır ve kontrol eder.
